Τι είναι το υπνόγραμμα;

Το υπνόγραμμα είναι μία γραφική απεικόνιση των σταδίων του ύπνου σε σχέση με το χρόνο. Είναι εξέταση που απαιτεί την πλήρη πολυσωματογραφική καταγραφή του ύπνου. Αυτό γίνεται μέσω ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, ηλεκτρομυογραφήματος και ταυτόχρονης καταγραφής των κινήσεων των ματιών. Με αυτή την εξέταση ο ειδικός γιατρός διαταραχών ύπνου μπορεί να διαγνώσει διάφορες ανωμαλίες των σταδίων του ύπνου σας, τόσο ποιοτικές όσο και ποσοτικές.

Μέθοδος υπολογισμού του υπνογράμματος

Με βάση τις τελευταίες οδηγίες της American Academy of Sleep Medicine (AASM) για τον καθορισμό των σταδίων του ύπνου, ο ειδικός γιατρός βαθμολογεί τον ύπνο σας ανά διαστήματα των 30 δευτερολέπτων. Ακολούθως γίνεται η σύνθεση του υπνογράμματος από τον υπολογιστή. Είναι μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο και γνώσεις, καθώς βαθμολογείται όλη η διάρκεια του ύπνου, ανά μισό λεπτό.

Φυσιολογικό υπνόγραμμα

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, κύκλοι του non-REM (non-Rapid Eye Movement) ύπνου εναλλάσσονται με κύκλους του ύπνου REM (Rapid Eye Movement). Ένα φυσιολογικό ενήλικο άτομο απαιτεί γύρω στις 7–9 ώρες ύπνου καθημερινά. Εάν στερήθηκε τον ύπνο τις προηγούμενες μέρες, αυτό θα απεικονιστεί στο υπνόγραμμα, ενώ εάν λαμβάνει φάρμακα που επηρεάζουν τη δομή ή και τη διάρκεια του ύπνου, αυτό επίσης θα καταγραφεί. Αντιθέτως, εάν δεν υπάρχει κάποιος παθολογικός παράγοντας, το υπνόγραμμα συνήθως αποτελείται από 4-5 κύκλους εναλλαγής, διάρκειας περίπου 90 λεπτών, ανάμεσα στα στάδια NREM και REM.

Ο βαθύς ύπνος (στάδιο NREM 3) λαμβάνει χώρα κυρίως στο πρώτο μισό του ύπνου μας, ενώ ο ύπνος κατά τον οποίο ονειρευόμαστε (REM) επικρατεί κυρίως στο δεύτερο μισό. Εξ᾽ου και πολλές φορές όταν ξυπνάμε, θυμόμαστε το όνειρο μας, γιατί ακριβώς μπορεί να ξυπνήσουμε μετά τον ύπνο REM.

Είναι σημαντικό να γίνεται καταγραφή του υπνογράμματος κατά τη διάρκεια της μελέτης του ύπνου;

Η επικρατούσα άποψη σήμερα είναι ότι όχι μόνο είναι σημαντικό αλλά και απαραίτητο, καθώς έχει βρεθεί ότι η ημερήσια υπνηλία, η προδιάθεση για εργατικά και τροχαία ατυχήματα συνδέεται άμεσα με την κατάτμηση του ύπνου. Με άλλα λόγια, εάν το υπνόγραμμα δείξει παθολογική αρχιτεκτονική του ύπνου, δηλαδή πολλές αφυπνίσεις, πολλές εναλλαγές σταδίων κλπ, βρέθηκε ότι το άτομο έχει μειωμένη ποιότητα ζωής, αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων και περισσότερη ημερήσια υπνηλία. Έτσι δεν αρκεί να γνωρίζει κάποιος εάν έχει πχ άπνοιες κατά τον ύπνο, αλλά και κατά πόσο αυτές οι άπνοιες ή υπόπνοιες σχετίζονται με παθολογική αρχιτεκτονική του ύπνου, όπως αυτή καταγράφεται αποκλειστικά στο υπνόγραμμα.