Τι είναι οι εκλυτικοί παράγοντες άσθματος;

Οι εκλυτικοί παράγοντες μπορεί να είναι οτιδήποτε προκαλεί συμπτώματα άσθματος ή επιδεινώνει τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματα του άσθματος. Είναι σημαντικό για τον κάθε ασθματικό να γνωρίζει ποιος παράγοντας τον επιδεινώνει. Έτσι μπορεί να αποφύγει την έκθεση σε αυτό και τα συμπτώματα του να παραμένουν σταθερά με την πάροδο του χρόνου.

Ποιοι είναι οι συχνότεροι εκλυτικοί παράγοντες άσθματος;

Οι συχνότεροι είναι οι εξής:

• Ο Καπνός του τσιγάρου
• Το άγχος
• Λοιμώξεις του αναπνευστικού, π.χ. κοινό κρυολόγημα, οξεία βρογχίτιδα
• Τα προϊόντα καθαρισμού π.χ. η χλωρίνη
• Τα έντονα αρώματα-καλλυντικά
• Η ατμοσφαιρική ρύπανση
• Διάφορα φάρμακα, π.χ. η ασπιρίνη και άλλα αντιφλεγμονώδη και αντιπυρετικά
• Η σωματική άσκηση
• Ο πολύ ψυχρός και ξηρός αέρας

Επιπλέον κάποιος μπορεί να έχει και άλλους εκλυτικούς παράγοντες άσθματος. Αυτοί είναι ουσίες στο περιβάλλον για τις οποίες το άτομο εμφανίζει αλλεργία. Έτσι καλούνται ομαδικώς σαν αλλεργικά ερεθίσματα. Παράδειγμα αυτής της κατηγορίας αποτελούν τα παρακάτω:

• Ακάρεα της σκόνης — Αυτά είναι μικροσκοπικά όντα που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Ζούνε στα κρεβάτια, καναπέδες, χαλιά και άλλα μέρη του σπιτιού.
• Μύκητες — Αναπτύσσονται στα υπόγεια, ειδικά επί υγρασίας, στα μπάνια και σε άλλα υγρά κακώς αεριζόμενα μέρη.
• Σκύλοι και γάτες — Μπορεί ένα άτομο να έχει αλλεργία στα σάλια των ζώων, τα ούρα του ή το τρίχωμα τους.
• Γύρη από τα δέντρα, γρασίδι
• Κατσαρίδες και τα προϊόντα τους

Πώς μπορεί να γνωρίζει κάποιος ασθματικός για το ποιοι εκλυτικοί παράγοντες τον επιδεινώνουν; 

Μπορεί ήδη να έχετε διαπιστώσει τι ακριβώς σας επιδεινώνει. Εάν όχι, συζητήστε με το γιατρό σας. Αυτός θα σας βοηθήσει από τη λήψη του ιστορικού και από τις ερωτήσεις που θα σας κάνει να υποψιαστείτε τον κύριο παράγοντα που σας επιδεινώνει. Επιπλέον, μπορεί ο γιατρός να σας συστήσει να κάνετε κάποια αλλεργικά τεστ. Αυτά περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος αλλά και δερματικές αλλεργικές δοκιμασίες. Κατά τα δερματικά τεστ, ο γιατρός τοποθετεί μία σταγόνα της ύποπτης ουσίας στην οποία το άτομο είναι αλλεργικό, κι ακολούθως κάνει ένα ανεπαίσθητο τσίμπημα στο δέρμα στο σημείο της σταγόνας. Ακολούθως, αφού περάσουν 15-20 λεπτά, παρατηρεί το σημείο που έγινε τσίμπημα για πιθανό πρήξιμο ή ερυθρότητα.

Τι πρέπει να κάνει κάποιος όταν τελικά ανακαλύψει ποιοι είναι οι εκλυτικοί παράγοντες που του προκαλούν άσθμα;

Η καλύτερη και ασφαλέστερη τακτική είναι η αποφυγή του ερεθίσματος. Για παράδειγμα, εάν ο καπνός του τσιγάρου σας επιδεινώνει τα συμπτώματα, αποφύγετε τις παρέες καπνιστών και τα μέρη όπου επιτρέπεται το κάπνισμα. Επίσης μπορείτε να κάνετε και τα εξής:

• Προφύλαξη από λοιμώξεις με καλή σωματική υγειηνή, π.χ. συχνό πλύσιμο των χεριών. Εμβολιασμός κατά της γρίππης ετησίως.
• Αποφυγή έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση, π.χ. σε περιόδους που είναι έντονο το καυσαέριο, είναι προτιμότερο να μένετε σπίτι και να αποφεύγετε τη γυμναστική σε εξωτερικούς χώρους με υψηλά επίπεδα καυσαερίου και σκόνης.
• Τους χειμερινούς μήνες, όταν ο αέρας είναι ψυχρός και ξηρός, προσπαθείτε να καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας με κάποιο ρούχο, π.χ. κασκόλ.
• Αποφυγή χρήσης έντονων αρωμάτων και ισχυρών καθαριστικών π.χ. χλωρίνης.

Στη περίπτωση που έχετε αλλεργικούς εκλυτικούς παράγοντες άσθματος, προσπαθήστε να αποφύγετε τις ουσίες στις οποίες εμφανίζετε την αλλεργία:

• Αποφυγή ακάρεων σκόνης. Καλύψετε τα μαξιλάρια και τα στρώματα με ειδικά καλύμματα που υπάρχουν στην αγορά, τα οποία προστατεύουν από τα ακάρεα. Επίσης μετακινήστε τα χαλιά εκτός υπνοδωματίων.
• Αποφυγή μυκήτων. Καθαρίστε κάθε εστία μυκήτων στο σπίτι, ειδικά κοντά σε υγρούς τοίχους υπνοδωματίων. Επιδιορθώστε τυχόν διαρροές νερού, αφαιρέστε χαλιά που έχουν εκτεθεί στην υγρασία και εξασφαλίστε καλό αερισμό των χώρων του σπιτιού.
• Αποφυγή προϊόντων των ζώων. Ενδεχομένως να χρειαστεί να απομακρύνετε το κατοικίδιο σας και να καθαρίσετε σχολαστικά όλους τους χώρους του σπιτιού σας αφού απομακρυνθεί το ζώο.
• Αποφυγή κατσαρίδων και παραγώγων. Καλές συνθήκες υγιεινής, μην αφήνετε τα σκουπίδια στο σπίτι και μην αφήνετε άπλυτα σερβίτσια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Χρησιμοποιήστε διάφορα προϊόντα της αγοράς για να εξολοθρεύσετε τις εναπομείναντες κατσαρίδες.

Τι θα συμβεί εάν δεν μπορώ να αποφύγω τους εκλυτικούς παράγοντες άσθματος;

Σε αυτή την περίπτωση, κουβεντιάστε το πρόβλημα λεπτομερώς με το γιατρό σας, ο οποίος μπορεί να σας προτείνει την κατάλληλη λύση.

Η σωματική άσκηση είναι ένα παράδειγμα ερεθίσματος για άσθμα το οποίο όμως δεν πρέπει κάποιος να αποφεύγει, επειδή η σωματική άσκηση έχει μεγάλο όφελος στη γενικότερη υγεία ενός ανθρώπου. Για να αποφύγετε τα συμπτώματα του άσθματος κατά την άσκηση ενδεχομένως να χρειαστεί να κάνετε κάτι από τα παρακάτω:

• Λήψη ταχέως δράσης φαρμάκου κατά του άσθματος, ακριβώς πριν την έναρξη της άσκησης
• Κατάλληλο ζέσταμα πριν την έναρξη της κύριας σωματικής δραστηριότητας
• Αποφυγή εκγύμνασης σε εξωτερικό χώρο όταν ο αέρας είναι ιδιαίτερα ψυχρός και ξηρός.